Hiện tượng ruồi bay (Vẩn đục dịch kính): Nguyên nhân và cách chữa

1. Hiện tượng ruồi bay trước mắt là gì?

Hiện tượng ruồi bay trước mắt là những vẩn đục trong buồng dịch kính của mắt, ở tầm nhìn xuất hiện một hay nhiều hình ảnh lạ lơ lửng dưới dạng các chấm như: đốm nhỏ, đường thẳng, đường cong, vòng tròn, dạng sợi, chữ C… có màu đen hoặc xám trôi nổi và những điểm mờ này có thể xuất hiện ở một hay cả hai mắt.  Dưới góc nhìn y học, hiện tượng “ruồi bay” được gọi là vẩn đục dịch kính và có tên khoa học là “muscae volitantes”.  Phần dịch kính là khối trong suốt dạng thạch bao gồm 99% nước và 1% các sợi collagen nhỏ, các sợi collagen này sẽ phân bố đều trong dịch kính. Tuy nhiên trong một số trường hợp các sợi collagen này có khuynh hướng kết hợp với nhau tạo thành các khối hoặc sợi lớn hơn trôi tự do trong buồng dịch kính.  Vì ở trong môi trường lỏng nên những vẩn đục thường sẽ có xu hướng lắng xuống bên dưới, mắt sẽ không nhìn thấy. Nhưng tùy theo tư thế đầu và các động tác liếc mắt, dịch kính bị khuấy lên, đám vẩn đục vô tình trôi ngang qua trục nhìn của mắt. Bên cạnh đó, khi ta nhìn lên bầu trời sáng, đồng tử co lại sẽ làm cho các vẩn đục rõ nét và dễ nhận ra hơn.

Hiện tượng vẩn đục dịch kính gây ra ở mắt

Ánh sáng từ vật thể đi vào mắt phải đi qua dịch kính trước khi hội tụ trên võng mạc để tạo ảnh. Khi chúng ta nhìn vào nền sáng trơn như bầu trời xanh, trang giấy trắng, hoặc bức tường, các khối collagen này ở rất gần võng mạc nên tạo bóng rõ hơn, kết quả là các vệt tối màu xuất hiện rõ hơn trong tầm nhìn, gây ra hiện tượng ruồi bay ở mắt. Trên internet có rất nhiều kết quả tìm kiếm hiện tượng ruồi bay trước mắt, hiện tượng ruồi sau mắt, hiện tượng ruồi bay trong mắt nhưng bản chất thì vẫn là một hiện tượng bởi vẩn đục dịch kính gây ra.

2. Dấu hiệu nhận biết vẩn đục dịch kính

- Mắt nhìn thấy những vật thể lạ màu đen, trắng hoặc xám với nhiều hình dạng và kích thước khác nhau như chấm nhỏ, chữ C, chữ X, dấu ngã, dấu phẩy, hình dây… xuất hiện trong mắt.  - Các vật thể không có cố định mà thường trôi nổi như ruồi bay trước mắt, gây cản trở tầm nhìn nhưng lại rất khó để có thể nhìn tập trung vào chúng. Cụ thể là khi người bệnh nhìn sang hướng khác sẽ thấy vật thể này di chuyển thế nhưng nếu bạn cố gắng nhìn chúng thì chúng sẽ di chuyển nhanh ra khỏi tầm nhìn của người bệnh.  - Các điểm trôi nổi này dễ nhận thấy khi nhìn vào nền sáng...

3. Nguyên nhân của hiện tượng ruồi bay

Có nhiều nguyên nhân khác nhau gây vẩn đục dịch kính bao gồm: - Thoái hóa dịch kính: Đây là nguyên nhân hay gặp phải nhất, bởi theo thời gian cấu trúc dịch kính trở nên lỏng lẻo hơn và cũng là quá trình lão hóa tự nhiên của con mắt. Như đã giải thích ở trên vì dịch kính có thành phần bao gồm  99% là nước và 1% là collagen. Collagen có tác dụng tạo ra bộ khung giữ nước trong dịch kính, khi chất này bị khử do lão hóa sẽ dẫn đến hóa lỏng dịch kính. Thoái hóa thường bắt đầu từ tuổi trung niên nên vẩn đục dịch kính thường xuất hiện trên mắt bình thường sau lứa tuổi này. Ngoài ra mắt của người cận thị thường bị thoái hóa sớm hơn nên người cận thị thường có vẩn đục dịch kính ở tuổi trẻ hơn.  - Rách và bong võng mạc: Hiện tượng rách và bong võng mạc có thể là nguyên nhân gây xuất huyết vào dịch kính dẫn đến vẩn đục, hoặc đây cũng có thể là biến chứng nghiêm trọng ảnh hưởng tới thị lực của tình trạng thoái hóa dịch kính.  Ngoài ra hiện tượng vẩn đục kính có thể xảy ra trong các trường hợp như: viêm màng bồ đào (viêm ở phía sau mắt), xuất huyết, sẹo giác mạc, đục thủy tinh thể...

4. Những ai có nguy cơ bị vẩn đục dịch kính?

- Tuổi cao: Thường những người trên 50 tuổi sẽ có nguy cơ mắc bệnh - Bệnh tiểu đường: Gây nên tình trạng vẩn đục dịch kính do bệnh võng mạc tiểu đường. - Cận thị: Thường xảy ra với những người trẻ - Từng bị chấn thương ở mắt  - Sau phẫu thuật đục thủy tinh thể…

5. Hiện tượng ruồi bay có nguy hiểm không?

Thông thường hiện tượng ruồi bay không ảnh hưởng thị lực và không gây hại thế nhưng nó có thể gây phiền toái ở một số bệnh nhân, thế nhưng đa phần chúng ta sẽ quen dần với nó vì không ảnh hưởng đến thị lực.  Thế nhưng nếu hiện tượng ruồi bay ở mắt nhiều lên một cách đột ngột hoặc kèm theo các hiện tượng chớp sáng hoặc mắt bị che khuất tầm nhìn thì đó có thể là dấu hiệu của bệnh lý nguy hiểm như rách võng mạc, bong võng mạc… Nếu không may xuất hiện triệu chứng này thì bạn cần đi khám mắt ngay để phát hiện kịp thời các bệnh lý nguy hiểm nhất là ở những người trên 50 tuổi và bị cận thị.

6. Các phương pháp điều trị hiện tượng ruồi bay

6.1. Thực hiện theo đúng các nguyên tắc tiêu chuẩn

a. Thao tác di chuyển mắt  Nếu mắt bạn tập trung nhìn vào những vật thể trôi nổi thì bạn nên thử di chuyển mắt lên xuống hoặc di chuyển mắt từ bên này sang bên kia. Chuyển động mắt có thể giúp đẩy vật trôi nổi cũng như có khả năng giảm tình trạng ruồi bay.  b. Thăm khám thường xuyên và trao đổi với bác sĩ về vật thể trôi nổi trong mắt  Nếu bạn thấy vật thể trôi nổi cản trở tầm nhìn, hay luôn thấy chúng xuất hiện ngày càng nhiều bạn nên trao đổi với bác sĩ để có phương pháp hay liệu trình điều trị tình trạng ruồi bay để xem có cần sự can thiệp về y tế không. Tuy hiện tượng ruồi bay trong mắt (vẩn đục dịch kính) là một phần bình thường của quá trình lão hóa và không cần điều trị, thế nhưng có một số trường hợp bệnh khá nặng phải đòi hỏi sự can thiệp của y tế. c. Không làm gì cả Mặc dù hiện tượng ruồi bay khá gây khó chịu cho bạn thế nhưng lại không ảnh hưởng nhiều đến thị lực, bạn có thể tập phớt lờ vật thể trôi nổi và điều chỉnh tầm nhìn cho phù hợp. Như đã giải thích ở phần 4, những người bị cận thị, những người từng chấn thương ở mắt hoặc mắc các bệnh lý về tiểu đường sẽ có nguy cơ cao gặp hiện tượng ruồi bay trước mắt với tần suất thường xuyên hơn. 

6.2. Tìm các phương pháp điều trị kịp thời

a. Đến bác sĩ thăm khám khi mắt khi bất thường Nếu mắt bạn đang trong tình trạng quá nghiêm trọng, không được điều trị kịp thời sẽ có khả năng gây mất thị lực, vì thế những ai đang mắc bệnh lý nghiêm trọng có liên quan đến tình trạng ruồi bay trước mắt cần để ý như: - Xuất huyết dịch kính  - Viêm dịch kính và võng mạc - Ung thư mắt - Vết rách trong võng mạc - Tách (bong) võng mạc... b. Thực hiện các phương pháp phẫu thuật Tùy theo tình trạng của mắt, bác sĩ sẽ đưa ra những lời khuyên hoặc phương pháp điều trị phù hợp. Một vài phương pháp hiện nay được thực hiện cho những người gặp hiện tượng ruồi bay (vẩn đục dịch kính) như: - Thủ thuật lấy bỏ dịch thủy tinh từ mắt thay vào đó sẽ là về dung dịch muối sinh lý để loại bỏ vật thể trôi nổi trước mắt. - Liệu pháp đông lạnh hay được gọi là liệu pháp laser giúp làm lạnh mắt giúp phục hồi vết rách giác mạc và làm giảm vật thể bị trôi nổi.  Tuy nhiên các phương pháp phẫu thuật cũng sẽ có rủi ro, vì thế bác sĩ nhãn khoa sẽ phải thăm khám rất kỹ để giúp bạn xác định có cần phẫu thuật không tùy vào trường hợp cụ thể, bởi có nhiều rủi ro liên quan đến phẫu và cũng được khuyến cáo phẫu thuật không phải là giải pháp vĩnh viễn cho tình trạng ruồi bay trước mắt vì vật thể trôi nổi mới có thể xuất hiện bất cứ lúc nào.

6.3. Thử các biện pháp tại nhà 

a. Bổ sung chế độ ăn uống để giảm hiện tượng ruồi bay trước mắt Các chuyên gia chăm sóc sức khỏe cho rằng một số thực phẩm chức năng bổ sung dinh dưỡng sẽ có khả năng loại bỏ ruồi bay trước mắt. Tuy chưa được chứng minh lâm sàng trong hiệu quả giảm ruồi bay trước mắt nhưng có người cho rằng chúng khá hữu ích. Bạn có thể thử dùng các chất chống oxy hóa như nghệ, tầm xuân…  b. Hạn chế căng thẳng đầu óc Căng thẳng chính là yếu tố tiềm ẩn khiến hiện tượng ruồi bay (vẩn đục dịch kính) xuất hiện. Vì vậy bạn hãy tập các kỹ thuật kiểm soát căng thẳng giảm tình trạng ruồi bay trước mắt. Tập thiền, hay các bài tập hàng ngày như yoga, pilate hoặc Thái Cực Quyền cũng có thể giảm căng thẳng và giúp bạn xây dựng lối sống thoải mái hơn.

(Nguồn tham khảo: Wiki How)

7. Lời khuyên phòng ngừa bệnh vẩn đục dịch kính

Kính mắt Bích Ngọc đưa ra một vài lời khuyên để giúp bạn có thể phòng ngừa bệnh vẩn đục dịch kính được gọi là hiện tượng ruồi bay:

7.1. Luôn kiểm tra mắt định kỳ

Mọi người thường hay chủ quan, chỉ khi mắt có vấn đề gì mới đi khám, thăm gặp bác sĩ. Bạn nên đi kiểm tra mắt thường xuyên 1 năm hai lần để biết được tình trạng mắt đang gặp phải và có hướng điều trị hợp lý. 

7.2. Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh 

Một chế độ ăn uống lành mạnh là rất cần thiết cho sức khỏe của mắt. Các chất dinh dưỡng sẽ có trong rau, trong protein hoặc các chất omega 3 giúp ngăn ngừa các vấn đề về thị lực và giảm nguy cơ bị thoái hóa điểm vàng. Ngoài ra bạn có thể kết hợp với rau xanh, cá hồi và các loại trái cây có múi vào chế độ ăn uống của bạn. Những thực phẩm này sẽ giúp cải thiện thị lực và làm giảm nguy cơ phát triển rối loạn thị lực.

7.3. Uống nhiều nước mỗi ngày 

Nước rất cần cho sức khỏe con người, việc uống nhiều nước cũng có thể giúp loại bỏ các độc tố và những mảnh vụn có hại khỏi cơ thể bạn. Hiện tượng ruồi bay trước mắt có thể hình thành do sự tích tụ độc tố. Vì thế bạn hãy tăng lượng nước uống của bạn để giúp cơ thể cảm thấy tốt và cải thiện sức khỏe của mắt. 

7.4. Đeo kính bảo vệ mắt ngừa vẩn đục dịch kính

Nếu bạn thường xuyên hoạt động thể thao, hãy cân nhắc việc đeo kính để bảo vệ mắt chống lại chấn thương. Bảo vệ mắt khi làm bất cứ hoạt động gì đều giúp bạn giảm nguy cơ bụi bẩn và các mảnh vụn gây ảnh hưởng đến tầm nhìn của bạn. 

7.5. Luôn luôn cho mắt có thời gian nghỉ ngơi

Hãy luôn nhớ đến quy tắc 20-20-20 để mắt được nghỉ ngơi khi làm việc với máy tính. Cứ sau 20 phút bạn lại nhìn ra xa khoảng 20 feet (6m) cho mắt được thư giãn khoảng 20s.  Trên đây Kính mắt Bích Ngọc đã tổng hợp tất cả các thông tin liên quan đến hiện tượng ruồi bay (vẩn đục dịch kính). Hy vọng với những chia sẻ trên sẽ giúp bạn có thêm kiến thức để bảo vệ đôi mắt được sáng khỏe mỗi ngày. [elementor-template id="12005"]